Gaz ziemny nazywany jest również błękitnym paliwem. Jest to paliwo kopalne organicznego pochodzenia, które jest mieszaniną lotnych węglowodorów. Głównym składnikiem gazu ziemnego jest metan, czyli związek CH4 , jest go od 93-98% reszta to azot i inne związki. Mówimy tu oczywiście o gazie suchym, który zawiera niewielkie ilości etanu i propanu. Jego wartość opałowa to 39 MJ/m3. Dla porównania węgiel kamienny ma wartość opałową od 16,7 do 29,3 MJ/m3, a czysty pierwiastek węgla 33,2 MJ/m3 . Węgiel brunatny z kolei od 7,5 do 21 MJ/m3.
Metan – główny składnik gazu ziemnego
Metan sam w sobie występujący w naturze jest gazem bezwonnym, pochodzenia organicznego. Zbiera się on w skorupie ziemskiej, w pokładach, które wypełniają przestrzenie, często pod bardzo wysokim ciśnieniem. Pokłady metanu mogą występować samodzielnie lub towarzyszą złożom węgla kamiennego lub ropy naftowej. Specyficzny zapach gazu ziemnego jest spowodowany procesem nawaniania związkiem chemicznym THT (tetrahydrotiofen). Jest to zrobione w celu zwiększenia bezpieczeństwa użytkownika, aby przy wycieku był on wyczuwalny. Gaz ziemny jest lżejszy od powietrza zatem przy wycieku będzie się zbierał pod sufitem. Ma on swoją dolną i górna granicę wybuchowości od 4,9- 15,4% czyli właściwie są to to granice wybuchowości metanu. Dolna i górna granica oznaczają ,że jeżeli w pomieszczeniu zrobi się środowisko, w którym stężenie gazu będzie mieścić się w/w przedziale może dojść do wybuchu. Oczywiście aby nastąpiła reakcja konieczna jest jej inicjacja, czyli iskra albo płomień. Warunki najbardziej sprzyjające a co za tym idzie najsilniejszy wybuch nastąpi przy stężeniu 9,5 %. A co dzieje się gdy stężenie jest większe niż 15,4%? Powyżej tej wartości gaz ziemny się pali, ale już nie wybucha. Pewnie każdy słyszał o pokładach metanu w kopalniach. Często dochodziło tam do samozapłonu. Odpowiednie warunki czyli odpowiednia temperatura i ciśnienie może spowodować samozapłon.
Czym jest spalanie gazu ziemnego?
Spalanie gazu ziemnego w zastosowaniu domowym odbywa się w kotłach z zamkniętą lub otwartą komorą spalania. Może to być również kuchenka gazowa, ale zachodzące zjawiska będą takie same jak w przypadku kotłów z otwarta komora spalania. Na 1m3 gazu potrzebujemy miedzy 8 – 10 m3 powietrza, aby spalanie było zupełne. Produktem ubocznym ze spalania będzie CO2, para wodna i tlenek azotu. Jeżeli nie zapewnimy odpowiedniej ilości powietrza, naszym produktem ubocznym ze spalania będzie CO, czyli tlenek węgla popularnie nazywany „czad”. To właśnie nie dostarczenie odpowiedniej ilości powietrza jest główną przyczyną niebezpieczeństwa i zagrożeniem dla życia użytkownika.
Czujnik czadu i gazu ziemnego
Czad sam w sobie jest lżejszy od powietrza, więc powinien unosić się do góry. Ważna jest tutaj odpowiednia wentylacja pomieszczenia, w którym występuje proces spalania. Skoro tlenek węgla jest lżejszy od powietrza to pytanie brzmi czemu ludzie potrafią się nim zatruć w wannie? Czy to tylko kwestia złej wentylacji? Otóż nie. Tutaj bardzo ważnym czynnikiem, wpływającym na ryzyko zatrucia jest para wodna, która występuje przy kąpieli. Zawsze uczono nas, że jak tylko pojawi się czad (chociaż ciężko to samemu stwierdzić, gdyż czad jest bezwonny – dlatego ważne jest posiadanie czujnika), a czujnik zacznie dawać sygnał dźwiękowy to należy próbować wydostać się na zewnątrz, czołgając się po podłodze gdyż tam powinna być poduszka powietrza. Para wodna powoduje, że tlenek węgla jest ściągany w dół, głównie ze względu na fakt, iż jest niewiele lżejszy od powietrza. Producenci czujek czadu w instrukcji montażu wskazują, aby montować je 20cm pod sufitem. W normalnych warunkach, gdzie nie występuje para wodna jest to jak najbardziej słuszne. Natomiast w pomieszczeniach gdzie może wystąpić para wodna lepiej stosować dwa czujniki. Jeden 20cm pod sufitem natomiast drugi bezpośrednio pod piecykiem.
Warto tutaj wspomnieć ,że instalacje gazowe powinny przechodzić przeglądy nie rzadziej niż raz w roku. Wynika to z przepisów Prawa Budowlanego . Oczywiście, taki przegląd musi być wykonany przez osobę posiadającą odpowiednie świadectwa kwalifikacyjne z grupy G3. Osoba dokonująca przeglądu musi przygotować protokół z przeprowadzanego pomiaru i musi zostać on zatwierdzony przez osobę posiadającą świadectwo G3 dozoru z zakresem kontrolno-pomiarowym. Osoba wykonująca pomiar musi posiadać świadectwo G3 Eksploatacyjne w zakresie kontrolno-pomiarowym.
Odpowiednie szkolenia znajdziesz w ofercie Ośrodka Szkoleniowego Osz Omega. Podnieś swoje kwalifikacje i weź udział w kursie https://www.oszomega.pl/kurs-gazowy-g3/.