Praktycznie jedynym źródłem korozji wewnętrznej jest reakcja z wodą zawartą w powietrzu. Jeśli butla jest napełniana wyłącznie powietrzem osuszonym w wystarczającym stopniu, to rdza nie pojawi się w ogóle. Kontakt z tlenem zawartym w powietrzu może, co najwyżej, utworzyć warstwę pasywacyjną, czyli cieniutką warstwę tlenków utrudniającą wnikanie korozji w głąb materiału.
Powietrze przeznaczone do celów nurkowych powinno, zgodnie z normą EN1202, posiadać punkty rosy -53 [°C]. Oznacza to, że w powietrzu pod ciśnieniem atmosferycznym woda zawarta w nim zacznie się wykraplać dopiero przy -53 [°C]. Jednak w warunkach ciśnienia podwyższonego do 200 [bar] woda zacznie się z takiego powietrza wykraplać już przy temperaturze + 1 [°C]. Pamiętać jednak należy, że cała zawartość wody w powietrzu sprężonym do 200 [bar] w butli 15 [l] to jedna kropla, a dokładniej 0,078 [ml]. Po obniżeniu temperatury do -10 [°C] w postaci wody zbierze się 0,046 [ml], czyli pół kropli. Można przyjąć, że woda osadzi się na ściankach, ponieważ przy obniżeniu temperatury, to będą one najzimniejsze. Jeżeli stan taki utrzyma się odpowiednio długo w miejscu, gdzie warstwa pasywacyjną wnętrza butli posiada wady, to zaobserwujemy rdzawy wykwit.
Należy wyeliminować przede wszystkim takie czynniki, jak:
- napełnianie butli niewystarczająco osuszonymi gazami,
- napełnianie poprzez wilgotne gniazdo zaworu,
- dopuszczenie do wniknięcia wilgoci w głąb zaworu, np. poprzez pozostawienie butli z odkręconym zaworem do opróżnienia,
- przechowywanie butli napełnionej do wysokiego ciśnienia w niskiej temperaturze, jeśli butla ma być przechowywana w temp. poniżej 0 [°C], to należy zmniejszyć w niej ciśnienie do 20…50 [bar].
Przy okazji przedstawienia stopni korozji wewnętrznej wspomniałem sposobach wprowadzenia wody do butli. Oczywistym i najczęściej spotykanym źródłem wody w butli jest wilgotne powietrze. Eksploatacja filtra po przekroczeniu czasu jego skutecznej ochrony powoduje niedostateczne osuszenie sprężonego powietrza.
Napełnianie zbiorników ciśnieniowych gazami sprężonymi
Podstawienie butli do nabicia zaraz po nurkowaniu może skutkować wtłoczeniem do niej wody zalegającej w gnieździe zaworu. Zaraz po napełnieniu, przy temperaturze podwyższonej do 30-40 [°C] kilka kropli wody wprowadzonych do butli odparuje. Jednak po rozpoczęciu nurkowania ścianki butli zostaną schłodzone, a woda wkropli się i osiądzie na ściankach. Co prawda, część wody z powrotem zamieni się w parę, gdy ciśnienie w butli będzie spadać, ale będzie to ilość bardzo nieznaczna.
Podobna sytuacja wystąpi, gdy z jakiejś przyczyny spuszczamy gaz z butli. Przy rozprężeniu gaz ochładza się i ochładzają się elementy mające z nim kontakt. Przy obniżonej temperaturze wilgoć z powietrza atmosferycznego wykropli się na zimnym zaworze. Po ustaniu wypływu, gniazdo zaworu stanie się mokre. Jeśli zawór pozostał otwarty, to woda może dostać się do wnętrza, szczególnie w przypadku butli leżącej gniazdem zaworowym ku górze.
Jeśli gniazdo zaworu jest mokre, to należy przepływem o zmiennym natężeniu wypchnąć wodę z wnętrza zaworu, a następnie osuszyć gniazdo za pomocą chłonnego papieru.
Mam nadzieję, że przedstawione wiadomości pomogą w wydłużeniu żywotności i zmniejszeniu kosztów eksploatacji butli nurkowych oraz uchronią przed skutkami oddychania zawilgoconym powietrzem.
Wszystkich zainteresowanych powyższą wiedzą zachęcamy do skorzystania z naszych kursów, gdzie te i wiele innych ciekawych i bardzo ważnych informacji można dowiedzieć się o butlach. Napełnianie zbiorników ciśnieniowych gazami szkolenie zakończone egzaminem UDT Zapraszamy.